Huis Hamerden ten oosten van Westervoort aan de Rijksweg wordt eindelijk gerestaureerd. Hiermee is de Liemers een bijzonder monument rijker. Het had niet veel gescheeld of het gebouw was geheel ingestort. Onlangs viel een deel van het dak naar beneden en is toentertijd door de eigenaar, projectontwikkelaar Van Rouwendaal uit Arnhem, provisorisch gedicht en de muren gestut. De Historische Kring Westervoort heeft zich in de afgelopen jaren flink ingezet om het gebouw te redden.

In de Liemers zijn dikwijls verrassende plekjes te ontdekken. Huis te Lathum bijvoorbeeld, gelegen in het gelijknamige IJsseldorp. Het voorname huis ligt idyllisch verscholen achter een gracht en struweel en wordt hierdoor enigszins aan het oog onttrokken. Het huis is een paar jaar geleden met veel respect voor de geschiedenis gerestaureerd.

Overal in de Liemers trekken momenteel de schutterijen door de dorpen, de stad en de ommelanden. Valt het jou ook op dat veel schutterijen genoemd zijn naar allerlei heiligen? Schutterij Andreas in Zevenaar bijvoorbeeld, die is genoemd naar de gelijknamige apostel. Iedere heilige heeft zo zijn eigen kenmerk.

Soms zie je in het Liemerse landschap merkwaardige zaken staan. Dit kraantje aan de Rijn bij Spijk bijvoorbeeld. Geen kraantje maar letterlijk een ‘electrische wagendraaikraan’, dat toebehoorde aan de NV Hollands-Duitse Steenfabriek in Spijk. De steenovens zijn in 1995 gesloopt. De kraan raakte in verval. Er was niemand meer die er naar omkeek. Wel de mensen uit Spijk.

In de zeventiger jaren van de 20ste eeuw gebeurde het wel vaker dat bij extreem hoog water de Marsweg over de volle lengte (1000m) onder water stond. En dat de verbinding met de campings en de steenfabriek Muggenwaard tijdelijk was verbroken.In het voorjaar van 1980 was er echter sprake van een zeer bijzondere situatie.

In 1881 werden de joden beschuldigd van moord op tsaar Alexander II (1818-1881). De beschuldigingen waren vals. Toch kwam er een golf van anti-joodse pogroms in het zuidwesten van Rusland. Duizenden joodse huizen werden vernietigd en veel families werden straatarm gemaakt. Tsaar Alexander III (1845-1894) voerde op 15 mei 1882 anti-joodse wetten in en wakkerde het bestaande antisemitisme nog verder aan. Veel joden voelden zich ernstig bedreigd en vluchtten. Een aantal van hen probeerde Nederland binnen te komen.

In het begin van 1939 verklaarde Adolf Hitler dat een nieuwe oorlog het begin van ‘de vernietiging van het joodse ras’ zou betekenen. Vrijwel ieder vatte zijn woorden op als retoriek, temeer omdat hij alsmaar riep dat hij iedereen en alles zou vernietigen.

Het is ongeveer 35 jaar geleden dat het monumentale gemaal in Giesbeek werd gesloopt. Het gemaal dat in 1880 werd gebouwd, was sterk verouderd en ‘uit de tijd’. Met de bouw van het nieuwe gemaal, dat in 1982 door Polderdistrict Rijn en IJssel werd geopend, was 6,5 miljoen gulden gemoeid.

Eerst was er ‘s-avonds lof waarna de trein werd opgezocht, die om 22.03 uur vertrok. De stoomtrein maakte van Wehl naar Arnhem overal een stop, want er was altijd belangstelling uit de hele Liemers, ook in Babberich. Onderweg in de trein naar Amsterdam werd er doorlopend gebeden; elke plaats had zijn eigen voorbidders.

De eerste plannen voor een spoorlijn in Nederland kwamen uit een onverwachte hoek: de Luitenant der Artillerie W.A. Bake maakte plannen voor een spoorlijn Amsterdam-Keulen. Dat deed hij reeds in 1831. Maar de Nederlandse staat was destijds in een onafhankelijkheidsstrijd met België gewikkeld. Deze eindigde in 1839 met de erkenning van België. Het aanleggen van een spoorlijn door het meer vooruitstrevende België van de zeehaven Antwerpen naar Keulen betekende ernstige concurrentie voor de Rotterdamse haven. De behoudende Nederlanders kwamen toen tot andere gedachten. Vanaf die tijd kwamen met de regelmaat nieuwe spoorlijnen tot stand.