Een gezicht voor ‘het meisje uit de put’

Wat weten we?

De put was van hout, dat past bij de late middeleeuwen. Bij de put zijn ook aardewerk scherven gevonden van middeleeuwse kannen. En om een van de voeten van het skelet zaten nog de resten van een leren schoen. Van een type dat in de middeleeuwen werd gedragen tussen ca 1300 en 1450. Dus we weten dat het skelet van een middeleeuws persoon moet zijn geweest. Na onderzoek van de botten van het skelet, bleek dat het om een jonge vrouw ging van 20-25 jaar. Haar lengte moet rond de 163 cm zijn geweest. Nergens waren sporen van geweld te vinden. Bovenin de waterput, dus nog boven het skelet, zijn veel dierlijke botten gevonden.

De put bij de opgraving, foto Alex Koster

Wat kan er gebeurd zijn?

Misschien was het een ongeluk en is ze in de put gevallen. Maar als dat zo was, zou je verwachten dat iemand haar gevonden zou hebben. De eerstvolgende die water was komen halen, had haar dan vast gezien en uit de put gehaald.

Misschien is ze vermoord en toen in de put gegooid. Ook dan had iemand die water ging halen uit de put haar aangetroffen. En stel dat de moordenaar de put had dichtgestort, dan was dat ook opgevallen als de mensen water wilden halen. Het is dus aannemelijk dat er wat anders aan de hand is geweest.Onrustige tijden in de Liemers

Alex Koster was er als amateur archeoloog bij in 1988 en is toevallig ook archivaris. Hij ging op zoek naar aanwijzingen in de archieven. Daar vond hij een verslag uit 1449 waaruit blijkt dat er in een groot deel van de Liemers grote onrust heerste. In diverse plaatsen kon toen geen belasting worden geïnd omdat ‘die lude daer tsamen verbrant ind verjaget waeren.’ De mensen in deze streek waren op de vlucht geslagen. Het gebied was door brand geteisterd, waardoor de mensen waren omgekomen of verjaagd.

Waarschijnlijk heeft dit met ons mysterie te maken. Het jaartal 1449 past in ieder geval bij de waterput, het aardewerk en de schoen. De middeleeuwen waren gevaarlijke en onrustige tijden. Veel mensen sloegen op de vlucht voor de plunderende (vijandelijke) troepen. En in die chaos kun je makkelijk verdwijnen, want pas als de rust is teruggekeerd kon men naar vermisten op zoek.

Scannen van de schedel

Bijzondere mijlpaal

Wat er precies gebeurd is zullen we nooit helemaal te weten komen. Maar wat nou leuk is: onderzoekers hebben de jonge vrouw uit de put na al die jaren een gezicht gegeven. De experts van Tijdlab hebben haar schedel gescand. Met slimme computertechnologie is een interpretatie gemaakt van hoe haar gezicht er waarschijnlijk uit gezien heeft. Een bijzondere mijlpaal in dit verhaal. In haar eigen tijd is ze nooit gevonden, maar de jonge Wehlse vrouw uit de put krijgt nu wel een plekje in de Liemerse geschiedenis.

Toekomstig onderzoek

Het gebit is ook onderzocht. Daardoor weten we dat zij een voor die tijd mooi gebit had. Ze had wel een paar gaatjes. Grappig genoeg kun je daaruit concluderen dat ze geen rijk persoon is geweest. Rijke mensen hadden namelijk veel meer gaatjes, omdat ze geld hadden om duurder eten met meer suiker te kopen. En meer suiker betekent… meer gaatjes. Een aantal tanden waren flink afgesleten. Waarschijnlijk komt dit door het eten van grof en zanderig voedsel.

Wat we uit het onderzoek ook weten is dat een paar kiezen geschikt zijn om isotopenonderzoek te doen. Een isotopen onderzoek geeft informatie over waar iemand heeft gewoond. Zo’n onderzoek zouden ze ook graag bij het gebit van deze jonge vrouw uit de put willen uitvoeren om te kijken wat we nog meer over haar te weten kunnen komen.

Reconstructie van schedel naar gezicht, afbeelding Tijdlab

Bekijk ook de vlog over het Meisje uit de put.